این روزها یکی از مواردی که به باور بسیاری از کارشناسان به عنوان آسیب جدی تلقی می‌شود و باید بیش از گذشته مورد توجه باشد، نفوذ شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک، وی چت، وایبر و واتس‌آپ در بین دانش‌آموزان است.

به نظر می‌رسد نمودار سنی استفاده‌کنندگان از شبکه‌های اجتماعی رنگارنگ با کاهش مواجه شده و سن کاربران این شبکه‌ها را کمتر از گذشته نشان می‌دهد تا جایی که در بین کاربران اینترنتی شبکه‌های مجازی، شاهد حضور بی‌حد و حساب دانش‌آموزان هستیم.

هویت کاذب، دستاورد شبکه‌های اجتماعی

وقت‌گذرانی بدون کنترل و بی‌قید و بند دانش‌آموزان در فضای مجازی منجر به ایجاد هویت کاذب و زودگذر برای آنها می‌شود.

این هویت کاذب و زودگذر تصویری غیرواقعی برای افراد ایجاد می‌کند و منجر به این می‌شود که افراد در تلاش و تکاپو برای حضور بیشتر در شبکه‌های اجتماعی همچون فیس‌بوک، وایبر و وی‌چت شوند؛ چراکه در فضای مجازی بیش از آنکه هویت برای فرد مطرح باشد، دانش‌آموز سعی در ارائه افکار و علایق و اندیشه‌های خود دارد که این خود بسیار خطرناک است.

مخالفت ۷۰درصدی دانش‌آموزان با ورزش

جالب اینجاست که کمتر از یک درصد دانش‌آموزان در معرض خطر مشکلات خود را با خانواده مطرح می‌کنند؛ ۳۳ درصد دانش‌آموزان اوقات فراغت خود را با استفاده از اینترنت، ۲۹ درصد استفاده از کامپیوتر و موبایل، ۱۷ درصد تلویزیون و ۳۵ درصد گوش دادن به موسیقی پر می‌کنند، اما بر اساس نظرسنجی انجام شده بیش از ۷۰ درصد دانش‌آموزان در پاسخ به انجام فعالیت‌های ورزشی گزینه کم یا خیلی کم را انتخاب کردند که اینها همگی هشدارهایی برای نبود تحرک، به خطر افتادن سلامت دانش‌آموزان، وابستگی به فضای مجازی و منزوی شدن آنهاست. استقبال کمرنگ دانش‌آموزان از ورزش نکته‌ای را گوشزد می‌کند که می‌توان از آن برای مقابله با آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی یا کاهش استفاده دانش‌آموزان از این فضای مسموم استفاده کرد. به نظر می‌رسد حضور جوانان در فعالیت‌های اجتماعی می‌تواند باعث استفاده کمتر دانش‌آموزان از فیس‌بوک و وی‌چت شود. با برنامه‌ریزی صحیح برای دانش‌آموزان می‌توان اشتیاق آنها را نسبت به دور هم بودن و مشارکت‌های اجتماعی بالا برد تا به همان نسبت از حضورشان در فضاهای مسموم مجازی کاسته شود.

دوری از خانواده سوغات وایبر، واتس آپ،...

راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی همچون وایبر، وی‌چت و واتس‌آپ منجر به این شده که خانواده‌ها از هم دور شوند حتی ممکن است خانواده‌ها به صورت صوری و ظاهری دور هم جمع شوند، اما در همان جمع نیز افراد خانواده هرکدام توجهشان به گوشی یا تبلت‌هایشان است.

شبکه های اجتماعی و تهدید سلامت روانی

استفاده بی‌مورد و شدید از شبکه‌های اجتماعی ـ به ویژ‌ه وایبر ـ تأثیرات بدی بر سلامت عمومی روان و جسم دارد. افراد هر چقدر بیشتر از وایبر استفاده می‌کنند، بیشتر در فعالیت‌های روزمره خود دچار حس منفی بافی و افسردگی می‌شوند. همچنین این افراد به مرور زمان، دچار نوعی از نارضایتی کلی از زندگی خود می‌شوند.

مضرات استفاده بیش از اندازه از شبکه‌های اجتماعی‌ شامل افسردگی، انزوا، نا امنی و به تازگی FOMO یا Fear of Missing Out ـمی باشد . که FOMO به معنی اجبار ناخواسته به ‌آنلاین یا در دسترس بودن است و  متأسفانه انسان امروزین دچار ‌مصیبت بزرگی به نام ‌اعتیاد آنلاین بودن است .

در حالی که نمی‌توان ار فواید استفاده درست از شبکه های اجتماعی جدید بر روی تلفن همراه ( شامل وایبر، ویچت، تانگو و…) چشم‌پوشی کرد،اما باید این نکته را همواره به یاد داشت که از شبکه‌های اجتماعی مانند وایبر ، باید بموقع استفاده شوند .

توصیه هایی برای والدین

ـ نسبت به افرادی که با کودک و نوجوان شما ارتباط تلفنی دارند حساس باشید و اجازه ندهید هر فردی با او تماس تلفنی برقرار کند یا با استفاده از فناوری های نوین گوشی های هوشمند با او در ارتباط باشد.

ـ از محتویات گوشی فرزند کم سن و سال خود آگاهی داشته باشید و اجازه ندهید که هر محتوای صوتی و تصویری که دوست داشت در اختیار داشته باشد.

ـ به کودک و نوجوان باید آموخت که ارتباط از طریق فناوری هایی مثل وایبر، هیچ فرقی با گفت و گوی حضوری با یک فرد غریبه و ناشناس در خیابان ندارد.

ـ باید به فرزندان آموخت که اطلاعات شخصی و خانوادگی را از طریق گوشی های هوشمند در اختیار عموم قرار ندهند.

ـ مراقب باشید که کودک و نوجوان شما با افراد غریبه ای که در وی چت یا دیگر نرم افزارهای مشابه با او آشنا شده است، ملاقات حضوری ترتیب ندهد.

ـ باید به فرزندان در حال بلوغ آموخت که ادب، نزاکت و اخلاق محیط واقعی را در محیط های مجازی مثل گوشی های هوشمند رعایت کنند.

ـ باید به کودکان هنر دوست یابی سالم از طریق محیط های نظارت شده والدین آموزش داده شود