به گزارش رودآور  به نقل از مهر، سیزدهم رجب هر سال صدای پای بانویی که 10 سال پیش از بعثت لرزان و نگران دور خانه کعبه طواف می‌کرد؛ به گوش جان می‌رسد. بانویی که طفلی تاریخ ساز را در وجودش پرورش می‌داد. طفلی که در خانه خدا به دنیا آمد؛ «علی» نامیده شد و بر آستان عرش اعلی راه یافت.

شناخت امام علی(ع) شاید به اندازه شناخت ذات حق ناشدنی باشد. او پرتویی است از نور الهی در هفت آسمان که در روزگاری میان مردم عرب حلول کرد تا آینه‌ای باشد در میان مردمان برای دیدار محبوب. همین است که هر گاه بخواهی از او بگویی؛ قلم خشک می‌شود و زبان در حلقوم می‌خشکد. مولای آفتاب، مرد مردان، تنهاترین پادشاه جهان و بزرگ‌ترین محبوب خداوند در روی زمین پس از پیامبر(ص) بود که مانند تمام اولیای حق جهل مردمان او را در کسوف غربت قرار داد.

اینک هزار و 400 سال از میلاد آن مرد خدا گذشته و باز هم فرشتگان در سالروز این طلوع مقدس سراسر عرش و فرش را از عطر حقیقت سیراب می‌سازند و گل‌های بهشتی را فرش قدوم مبارکش به این زمین خاکی می‌کنند.

امام علی(ع) از نگاه دیگران

«علی از جهان درگذشت، در حالی که شهید عظمت خود شد و نماز میان دو لبش بود و دلش از شوق پروردگار لبریز بود. مرگ علی مانند مرگ پیامبران روشن بین بود؛ همان پیامبرانی که به شهری روی می‌آوردند و با مردم زمانی زیست می‌کردند که شایسته آنان نبودند و سرنوشتی جز غربت و تنهایی نداشتند...». اینها توصیف جبران خلیل جبران، نویسنده شهیر مسیحی از مولای متقیان(ع) است.

جُرج جُرداق، دیگر نویسنده مسیحی هم امام علی(ع) را اینگونه توصیف می‌کند: «نزد حقیقت و تاریخ یکسان است او را بشناسی یا نشناسی. تاریخ و حقیقت گواهی می‌دهند که او وجدانِ بیدار و قهار، شهید نامی، پدر و بزرگِ شهیدان، فریاد عدالت انسانی و شخصیت جاویدان شرق است. ای جهان، چه می‌شد اگر هرچه قدرت داری به کار می‌بردی و در هر عصری مانند علی را با آن خرد، قلب، زبان و ذوالفقارش به عالم می‌بخشیدی».

وجدان‌های پاک و فطرت‌های دست نخورده بشری در هر لباس و مقام و مسلکی که باشند در مقابل بزرگی مولای متقیان(ع) سر فرود می‌آورند و این عجب نیست اگر بزرگ‌ترین تجلیل‌ها را از زبان اندیشمندان غیر مسلمان شنیده باشیم. بزرگان اهل سنت نیز هر گاه مجالی یافته باشند، از مولای متقیان با بهترین عبارات یاد کرده‌اند. ابن ابی الحدید که مهم‌ترین شرح را بر نهج‌البلاغه نوشت خود یکی از اهل سنت بود و اذعان داشت کلام امام علی(ع) پس از کلام خداوند و پیامبر(ص) محکم‌ترین و باشکوه‌ترین کلام است.

رفتار اجتماعی امام علی(ع)

شاید نگاهی به سیره مولای متقیان بتواند انعکاس دهنده بخشی از نور این وجود آسمانی باشد. امام علی(ع) کنار سفره‌ی غذا مانند بندگان می‌نشست، اگر دو لباس مرغوب و غیر مرغوب تهیه می‌کرد مرغوبش را به غلام خویش می‌داد، با دست مبارک خویش هزار برده را تربیت و در راه خدا آزاد کرد و هر گاه ثروتی به دست می‌آورد، آن را برای فقرا و مستمندان خرج می‌کرد.

هنوز صدای با صلابتش در بازار کوفه می‌پیچد هنگامی که می‌گفت: ای اهل بازار ابتدا از خدا طلب خیر کنید و با آسان‌گیری بر مردم، خیر و برکت را به کسب خود وارد کنید، ‌شغل را به زینت حلم مزین کرده و از دروغ و قسم، ظلم و بی‌انصافی پرهیز کنید و به داد محرومان برسید و به ربا نزدیک نشوید.

برای کارگزاران مملکتی می‌نوشت که قلم‌ها را کوتاه بگیرید، خط‌ها را نزدیک هم قرار دهید، حرف و سخن‌های اضافی را حذف کنید... در استفاده از بیت‌المال مسلمین زیاده‌روی نکنید...

او همان کسی است که کارگزار خود را به خاطر نشستن بر سفره‌ای که تنها اغنیا بر آن راه داشته‌اند، مواخذه کرد و مالک اشتر نخعی می‌گفت: «مهربانى با مردم را پوشش دل خويش قرار ده، و با همه دوست و مهربان باش. مبادا هرگز، چونان حيوان شكارى باشى كه خوردن آنان را غنيمت دانى، زيرا مردم دو دسته‌اند، دسته‌اى برادر دينى تو، و دسته ديگر همانند تو در آفرينش هستند.»

علی(ع) و عدالت

می‌توان گفت تمام مقامات و ابعاد و جوانب مورد توجه علي(ع) و مورد بحث در حيات پرافتخار او، به يك حقيقت برمي‌گردد و آن عدالت است، حتي مسايلی از قبيل سياست، اقتصاد، حكومت و بلكه مسايل مربوط به ماوراي طبيعت، همانند تقوا و اخلاق و عبادات هم به نوعی معین احقاق حق و ایجاد عدالت در جامعه است.

دلیل این مدعا مراجعه به 239 خطبه و 78 نامه و 472 كلمه قصار موجود در نهج‌البلاغه و 16 هزار كلمه حكمت در غررالحكم و 151 مناجات صحيفه علويه و ديگر كلمات ایشان است که موضوع عدالت در آن بسیار مطرح شده است.

مسئله دیگر سیره این امام بزرگوار است که نشان از جایگاه عدالت در تفکر ایشان دارد. تاريخ به ياد دارد امام علي(ع) هنگامی كه مسئوليت اداره بیت‌المال را به عمار بن ياسر و ابوالهيثم بن التيهان واگذار كرد، به آنان، ابلاغ كرد كه عرب و قریشی و انصاری و عجم و تمام كساني كه جزو حوزه اسلام هستند، از هر قبيله و نژادي كه باشند، با هم برابر و مساويند و به یک اندازه از بیت‌المال سهم می‌برند.

حجت‌الاسلام والمسلمین محسن غرویان، عضو هیئت علمی جامعه المصطفی العالیمه در گفتگو با مهر، با اشاره به قانون‌مداری در سیره امام علی(ع) ابراز داشت: ایشان چه در مقام خلیفه مسلمین و چه در کسوت یک شهروند جامعه اسلامی همواره حقوق اجتماع و مردم را بر حقوق خود مقدم می‌شمرد.

وی عدالت امام علی(ع) را عامل جذب ایرانیان به تشیع دانست و گفت: امام علی(ع) در اجرای عدالت فرقی میان بزرگ و کوچک جامعه نمی‌دید و روابط و سوابق اشخاص هیچ گاه او را از اجرای حق دور نمی‌کرد.

این استاد حوزه و دانشگاه صبر امام علی(ع) را یکی از مهم‌ترین الگوهای رفتاری ایشان برای جامعه اسلامی دانست و افزود: خاموشی 25 ساله امام علی(ع) در برابر غصب خلافت از موضع ضعف نبود بلکه این امام بزرگوار برای حفظ وحدت جامعه اسلامی و نجات جان مسلمانان صبر را بر قیام ترجیح داد.

وی به حدیث پیامبر(ص) که می‌فرماید «من شهر علمم و علی دروازه آن است»، اشاره کرد و گفت: روایت شده است هر علم و حکمتی در انبیاء الهی بوده خداوند یکجا، جامع و کامل آن را به نبی اکرم (ص) داده و  هرچه علم و حکمت نبی اکرم داشته به علی(ع) داده شده است.

وی تصریح کرد: امام علی (ع)خطاب به سلمان و اباذر مقام خود را اینگونه معرفی می‌کند که مقام من مقام نورانیت است و کمال انسان به خدا راه پیدا نمی‌کند مگر آنکه من را بشناسد.

آری امروز جهان و بیش از همه جامعه اسلامی به بارقه‌های نور مولای متقیان و شناخت این اعجوبه خلقت نیاز دارد تا بتواند مسیر سعادت در پیش گرفته و از ورطه هلاکت نجات پیدا کند.

ایمیل: roodavar1@gmail.com                 سامانه پیامکی رودآور ۳۰۰۰۸۸۳۳۰۰۰۰۶۱